Not Defterimden Alıntılar

Dünyada neler oluyor? Türkiye’nin bireysel gelişmeyi engelleyen, ufuk kapatan ve psikolojik bozulma yaratan gündeminden ara ara sıyrılmak adeta bir ihtiyaç. Gelişmiş ülkelerde korona sonrası döneme geçiş başlamış durumda. Korona krizinin başındaki tarihi nitelikli veriler şimdi bir başka yönden tarihi nitelikler sunmaya başladı. Bir yılı aşkın bir süredir dünya tarihinin dönüm noktalarını ele alan yazılara odaklanmak zorunda kaldık. Kolera, veba salgınları, büyük savaşlar, ağır ekonomik krizler gibi önemli olayların öncesini ve sonrasını ilgili dönemlerin gelişmiş ve az gelişmiş ülkeleri açısından değerlendiren yazılar okuduk, verileri analiz ettik. 2020’nin başlarından itibaren ekonomileri çökerten korona sürecinden de bazı dersler çıktı. Gözlemlerimin sonucunda çıkardığım dersler şunlar: Sebebi ekonomi ya da finans olmayan krizlerin gelişmiş, gelişmekte olan ve az gelişmiş ülke ayrımını “medeniyet” çerçevesinde ortaya koyduğuna tanıklık ettik. Bilim, gelişmiş ülkelerde. Bilimin

ABD’de Nisan ayın tüketici enflasyonu %3.6 olan beklentiyi önemli ölçüde aşarak %4.2 olarak gerçekleşti. Mart ayında, %2.6 olarak gerçekleşmişti. Nisan ayının %4.2’lik gerçekleşme oranı Eylül 2008’den bu yana görülmüş değil. Benzer şekilde, yüksek oynaklık içeren gıda ve enerji fiyatlarından arındırılmış çekirdek enflasyon oranı da Nisan’da %0.9’luk bir artışla 1980’lerden bu yana görülmemiş bir oranda yükseliş kaydetti. Nisan 2020’de %0.3 olan enflasyonun Nisan 2021’de %4.2’ye ulaşmasının ardında güçlü bir baz etkisinin olduğunu belirtmek gerekiyor. Baz etkisi, özellikle Ağustos 2021’e kadar güçlü etkisini sürdürüyor olacak. Bu, işin matematiksel yönü. 2008 krizi sonrasında %2’lik enflasyon hedefine ulaşmakta zorlanan ABD ekonomisi, korona krizinden çıkış sürecinde nasıl böyle bir enflasyon ile karşılaştı? 2008 krizi, finans piyasaları kaynaklı bir krizdi. 2008 krizi öncesinde $800 milyar büyüklüğündeki Fed bilançosu korona krizi öncesinde $4.5 trilyonluk bir büyüklüğe ulaşmıştı.

669 Yahudi çocuğu kaçırılır Çekoslovakya'dan ve yarım asra yakın, kimsenin haberi olmaz bu hikayeden. Grete Gjelstrup, evinin çatı katı odasında bazı not defterleri bulur. Yüzlerce ismin yazılı olduğu sayfalarla doludur not defterlerinin yaprakları. Biraz daha karıştırınca, bu defa resimler, mektuplar ve çok sayıda seyahat dökümanları çıkmaya başlar ortaya. Tozlarını önce bir üflemek gerekir belgelerin üzerlerindeki yazıları okuyabilmek için. Bütün bunların, 1948 yılında evlendiği eşine ait olduğunu anlar Danimarkalı kadın. Evli olduğu adamın 40 yıl boyunca hiç söz etmediği bu belgeler için bir açıklama ister eşinden. Lafları ağzında geveler Nicholas Winton. Onca yıl sonra, belgelerin hiçbir önemi kalmadığını anlatarak geçiştirmeye çalışır konuyu. Fakat, izin vermez karısı. Grete Gjelstrup, bir Nazi katliamı tarihçisine götürür belgeleri. Bir gazete makalesine konu olur mektuplar, not defterleri ve fotoğraflar önce. Ardından, BBC'de bir program yapılır. Nicholas Winton'

Geçtiğimiz günlerde eski yazılarıma ve notlarıma göz attım. Ekonomi ile ilgili olduğu kadar, ekonomi ile ilgili olmayan da çok fazla sayıda yazı ve not gördüm. Bunları bir ara derlesem de birer yazı haline dönüştürsem keşke dedim. Ancak, içerik güncellemesi yapmam gerektiğini düşündüm. Sonra, bir nota gözüm takıldı. Tarihi, 30 Mayıs 2016. Aldığım notlarda Türkiye ile ilgili bazı tespitleri sıralamışım. Yaptığım tespitleri aşağıda paylaşıyorum. Güncelleme ihtiyacı olup olmadığı konusunda ben yorum yapmayayım. Veriler değişir elbet. Yani, nicelik değişir ama nitelik değişmiş mi acaba? Ben susuyorum ve 30 Mayıs 2016’ya ait notlarımı aşağıya kopyalıyorum. Dikkat çekmem gereken bir nokta var ama. 30 Mayıs 2016’da henüz 15 Temmuz 2016’daki darbe girişimi yaşanmamış, 2018’deki kur atakları tecrübe edilmemiş ve 2020’deki korona salgını yok. Yani, Türkiye’yi ve 2020’de dünyayı da sarsan nitelikte siyasal, ekonomik ve sosyal olaylar yaşanmamış. Bu gözle bakınca, ekonomi ile ilgili değerlendirm

29 Nisan 2021 akşamı bir yasa geçirildi. Yasaya göre, son ibraz tarihi 30 Nisan 2021 - 31 Mayıs 2021 tarihleri arasına denk gelen çeklerin ibraz edilmesi yasaklandı. Ancak 1 Haziran 2021 sonrasında ibraz edilebilmesi mümkün kılındı. Yine aynı tarihler arasında vadesi gelen kambiyo senetlerine dayalı alacaklar için icra ve iflas takibi başlatılması, ihtiyati haciz kararı verilmesi de engellendi. 30 Nisan 2021 - 31 Mayıs 2021 tarihleri arasına denk gelen çeklerin ibraz edilmesi yasaklanınca, çek takası sistemini açık tutmanın bir anlamı da kalmadı ve 30 Nisan 2021 günü itibarıyla vadesi gelen çekler için takas sistemi kapatıldı. Kovid-19 salgını nedeniyle uygulanan kısıtlama önlemleri çerçevesinde borçların ödenememesi durumuna karşı icra ve iflas takibi başlatılmaması ve ihtiyati haciz kararı alınamaması son derece makul uygulamalar. Ticari faaliyetlerin önemli ölçüde yavaşladığı ve özellikle hizmet sektörünün bazı segmentlerinde durduğu bir ortamda borçluların edimini yerine getire

1914-1945 arasında geçen süreç, Avrupa tarihinde kargaşa dolu yıllara işaret eder. Bu sürecin içine iki tane dünya savaşı ve o güne kadar görülen en büyük ekonomik kriz sığmıştır. Avrupa'da sınırlar değişmiştir. Yaşanan tarihsel süreçlerle beraber kapitalizm de evrilmektedir. Ancak, 1. Dünya Savaşı'nın içinde yaşanan Bolşevik Devrimi ile kapitalizmin karşısında bir sistem oluşmaya başlamıştır. 1776'da bilimsel olarak doğduğu kabul edilen ve sonrasında gelişen kapitalizmin karşısında ilk kez fikir boyutunu aşarak alternatif olarak gelişen bir sistem kurulmaktadır. İktisat, önceki yazılarda anlatılan bilimsel gelişimi içinde özellikle odaklandığı ve analiz ettiği konuları yıllar içinde değişen koşullara göre değiştirmektedir. Yani teori, içinde yaşadığı koşullara göre gelişmekte ve yaşananlara açıklamalar getirmeye çalışmaktadır. 2. Sanayi Devrimi'nin yeniden tanımladığı üretim ilişkileri sermayenin ihtiyacını ve önemini artırmıştır. 1. Sanayi Devrimi ve öncesinde ara